องค์ประกอบที่ ๒ เป้าหมายและพันธกิจของสถานศึกษา

 

๒.๑ ปรัชญาทางการศึกษาของโรงเรียนสิงหนครวิทยานุสรณ์ (School Philosophy)

 

“การศึกษาสร้างคนดี มีความรู้ สู่สังคมคุณธรรม”
(Education shapes good people with knowledge, leading to a moral society)

ปรัชญาของโรงเรียนสิงหนครวิทยานุสรณ์สะท้อนถึง หลักการสำคัญในศาสนาอิสลามที่เน้นการพัฒนามนุษย์ให้เป็น “คอลีฟะห์ตุลเลาะห์ฟิลอัรฎ์” (Khalifatullah fil Ard) หรือผู้แทนของอัลลอฮ์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างสังคมที่มีความยุติธรรม คุณธรรม และความเมตตา อิสลามเน้นให้มนุษย์มีทั้ง อิลม์ (ความรู้) และ อะคลัค (จริยธรรม) เพื่อสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนาตนเอง สังคม และโลกที่อยู่ร่วมกัน

 

การศึกษาสร้างคนดี

มุมมองอิสลาม การศึกษามุ่งเน้นการหล่อหลอม (ตัรบียะห์ Tarbiyyah)  หรือการพัฒนาทั้งด้านจิตใจและจริยธรรม ผู้เรียนต้องยำเกรงอัลลอฮ์ (ตักวา) และดำเนินชีวิตตามคำสอนใน อัลกุรอาน และ ซุนนะห์ หรือแบบอย่างของท่านศาสดา ที่ถือว่าเป็นแบบอย่างที่ดีงาม (uswah hasanah) โรงเรียนส่งเสริมให้ผู้เรียนมี มารยาท อัคลากห์ (Akhlak) ที่ดีงาม รวมทั้ง ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ และการช่วยเหลือผู้อื่น ผ่านกระบวนการเรียนรู้บูรณาการทั้งศาสนาและชีวิตประจำวัน

 

 

 

มีความรู้

อิลม์ (Ilm) หรือความรู้ ถือเป็นสิ่งที่มีเกียรติและเป็นหน้าที่ของมนุษย์ในการแสวงหา ทั้งความรู้ทางโลก (อิลมุอัลดุนยา) และความรู้ทางศาสนา (อิลม์อัชชะรีอะห์)

สอดคล้องกับหลักการ อิคเราะห์ (Iqra) สั่งใช้ให้มนุษย์ (จงอ่าน) แสดงให้เห็นว่าการแสวงหาความรู้ที่เป็นข้อปฏิบัติแรกในอัลกุรอาน อิสลามเชื่อว่าการแสวงหาความรู้เป็นหน้าที่สำคัญของมนุษย์ทุกคน เพื่อใช้ความรู้ในการพัฒนาตนเอง ชุมชน และมนุษยชาติ

 

สู่สังคมคุณธรรม

สังคมคุณธรรม เป็นเป้าหมายสูงสุดของปรัชญานี้ ซึ่งเน้นการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างชุมชนและสังคมที่มีความยุติธรรม เมตตา เกื้อกูลกัน และการเรียกร้องสู่ความดี และห้ามปรามความชั่ว

• การสร้าง อุมมะห์ (Ummah) หรือประชาชาติที่ดีเป็นเป้าหมายสำคัญ ผู้เรียนต้องมี อะดาบ และความรับผิดชอบต่อผู้อื่น

• โรงเรียนปลูกฝังจิตสำนึกให้ผู้เรียนตระหนักถึง มะกอซิด อัชชะรีอะห์ (Maqasid al-Shariah) หรือเป้าหมายแห่งศาสนา เช่น การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การส่งเสริมความยุติธรรม และการพัฒนาชุมชน

• สร้างความตระหนักในคุณค่าแห่งรากเหง้าของตน พร้อมขยายสู่การสร้างสังคมที่ดีในระดับประเทศและโลก

เป้าหมายสูงสุดของการศึกษาคือการสร้างสังคมที่ยุติธรรมและมีคุณธรรม

 

๒.๒ แนวคิดหลักในการพัฒนาโรงเรียนทั้งระบบ  School Concept

 

๒.๒.๑ แนวคิดหลัก School Concept

โรงเรียนสิงหนครวิทยานุสรณ์เป็นตัวอย่างของการบูรณาการการศึกษากับธรรมชาติ ด้วยกรอบแนวคิด โรงเรียนธรรมชาติ (Holistic Nature School) ที่เน้นการใช้ธรรมชาติเป็นสื่อและพื้นที่การเรียนรู้เพื่อพัฒนานักเรียนทั้งในด้าน คุณธรรม ความคิดเชิงตรรกะ ความเป็นผู้นำ และจิตวิญญาณผู้ประกอบการ โรงเรียนธรรมชาติ ได้วางไว้ภายใต้กรอบ สมรรถนะหลักของโรงเรียน (DOL)

โรงเรียนสิงหนครวิทยานุสรณ์มุ่งเน้นการพัฒนาผู้เรียนผ่าน ๔ สมรรถนะหลัก ดังต่อไปนี้:

1. การพัฒนาคุณธรรม มุ่งสร้างจิตสำนึกทางศีลธรรม ความรับผิดชอบ และความเมตตาผ่านการเรียนรู้เชิงปฏิบัติ

2. การพัฒนาตรรกะ เสริมสร้างทักษะการคิดเชิงวิเคราะห์ การแก้ปัญหา และการตัดสินใจอย่างมีเหตุผล

3. การพัฒนาความเป็นผู้นำ ฝึกฝนทักษะภาวะผู้นำ การทำงานเป็นทีม และการตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ

4. การพัฒนาจิตธุรกิจ (ผู้ประกอบการ) สร้างจิตวิญญาณของการเป็นผู้ประกอบการ ผ่านการเรียนรู้จากสถานการณ์จริงและนวัตกรรม

​

ความหมายของ "โรงเรียนธรรมชาติ" (Holistic Nature School)

โรงเรียนธรรมชาติ  (Holistic Nature School) เป็นแนวคิดการศึกษาที่มีรากฐานจากปรัชญาการเรียนรู้ผ่านธรรมชาติ (Nature-Based Learning) ซึ่งได้รับการยอมรับในระดับสากลว่าเป็นแนวทางที่ช่วยพัฒนาเด็กในทุกมิติ ทั้งด้านสติปัญญา อารมณ์ สังคม และจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม โรงเรียนธรรมชาติไม่เพียงแค่เป็นสถานที่เรียนรู้ แต่เป็นระบบที่ออกแบบให้ธรรมชาติเป็นห้องเรียนขนาดใหญ่ ที่กระตุ้นการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรงและกระบวนการวิทยาศาสตร์

โรงเรียนธรรมชาติ คือรูปแบบการศึกษาที่ใช้ธรรมชาติเป็นฐานการเรียนรู้ ผสานกระบวนการวิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาการคิดเชิงตรรกะ การแก้ปัญหา และจิตสำนึกต่อสิ่งแวดล้อม มุ่งสร้างประสบการณ์ตรงและเชื่อมโยงความรู้ เช่น Biotechnology เพื่อสร้างผู้นำที่มีความรับผิดชอบและพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน เป็นรูปแบบการศึกษาที่มีเอกลักษณ์ โดยการผสมผสานธรรมชาติและกระบวนการเรียนรู้แบบองค์รวม ผ่านมุมมองจากสาขาวิชาต่างๆ เพื่อนำไปสู่การพัฒนานักเรียนในทุกมิติอย่างยั่งยืน สร้างนักเรียนที่มีความสามารถรอบด้านและสามารถตอบสนองต่อความเปลี่ยนแปลงของสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมที่จะเป็น "ผู้นำที่มีคุณธรรมบนแผ่นดิน" และ "ผู้มอบความเมตตาต่อโลก" ผ่านการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ที่เชื่อมโยงกับธรรมชาติอย่างลึกซึ้ง

แนวคิดโรงเรียนธรรมชาตินี้ได้รับแรงบันดาลใจจาก Forest Schools ในยุโรป, Outdoor Education ในอเมริกา, Eco-Schools ในเอเชีย และ Sekolah Alam ในมาเลเซียและอินโดนีเซีย ซึ่งเน้นการเรียนรู้ผ่านการสำรวจ ทดลอง และการปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมโดยตรง เพื่อสร้างนักเรียนที่มีความคิดสร้างสรรค์ มีความรับผิดชอบต่อโลก และสามารถปรับตัวกับความเปลี่ยนแปลงของสังคมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

โรงเรียนธรรมชาติตามแนวคิดของโรงเรียนสิงหนครวิทยานุสรณ์ มี ๒ ความหมายหลัก

๑. ธรรมชาติในแง่การสร้างประสบการณ์ (Nature as Experiential Learning)  นักเรียนจะได้เรียนรู้ผ่านการปฏิสัมพันธ์โดยตรงกับธรรมชาติ เช่น การทดลองและสำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว ซึ่งช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์และการพัฒนาทักษะชีวิต โดยเฉพาะในบริบทของ ทะเลสาบสงขลา เกษตรกรรมพื้นบ้าน และเศรษฐกิจชุมชน ที่เป็นพื้นที่เฉพาะของโรงเรียน

• การสัมผัสธรรมชาติอย่างแท้จริง  เด็กได้เรียนรู้จากแหล่งน้ำธรรมชาติ พื้นที่เกษตรกรรม และระบบนิเวศรอบทะเลสาบสงขลา

• การเรียนรู้ผ่านการทดลองและลงมือทำ  นักเรียนมีโอกาสปลูกพืชพื้นเมือง ศึกษาสัตว์น้ำในระบบนิเวศ และเรียนรู้การทำประมงพื้นบ้านที่สืบทอดจากชุมชน

• การพัฒนาทักษะทางปัญญาและอารมณ์ การมีส่วนร่วมในกิจกรรมเกษตรกรรมและสิ่งแวดล้อมช่วยให้เด็กพัฒนาการคิดสร้างสรรค์และตระหนักถึงความสำคัญของการพึ่งพาธรรมชาติอย่างยั่งยืน

• การพัฒนาการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส  เด็กได้เรียนรู้จากการสัมผัสพื้นผิวต่างๆ เช่น ดิน หิน หรือใบไม้ การฟังเสียงนกร้อง หรือการมองสีสันของดอกไม้ ซึ่งช่วยพัฒนาการรับรู้และการเรียนรู้เชิงลึก

• การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์  ธรรมชาติเปิดโอกาสให้เด็กจินตนาการและสร้างสรรค์ เช่น การเล่นใบไม้เป็นอาหารหรือการสร้างบ้านจากกิ่งไม้

• การเรียนรู้ผ่านการแก้ปัญหา  เด็กเรียนรู้ที่จะทดลองและปรับตัว เช่น การสร้างเขื่อนขนาดเล็กจากหินและดิน หรือการหาวิธีเคลื่อนย้ายวัตถุหนัก

• การพัฒนาทักษะสำคัญ

  • IQ (Intelligence Quotient) พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหา

  • PQ (Physical Quotient) เสริมสร้างสมรรถภาพทางร่างกายผ่านกิจกรรมในธรรมชาติ

  • EI (Emotional Intelligence) พัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ เช่น การทำงานร่วมกับผู้อื่น

  • SI (Spiritual Intelligence) สร้างศรัทธาและความเข้าใจในความเชื่อมโยงของมนุษย์กับธรรมชาติ

๒. ธรรมชาติที่อยู่รอบตัวเรา (Mak Look - Learning from Nature's Surroundings)  การเรียนรู้จากธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัว เช่น ระบบนิเวศ ดิน น้ำ อากาศ พืช สัตว์ และกฎของธรรมชาติ เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจเชิงวิทยาศาสตร์และการตระหนักถึงความสำคัญของการรักษาสิ่งแวดล้อม

• การตระหนักถึงความสัมพันธ์ในระบบนิเวศ  นักเรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับความเชื่อมโยงระหว่างสิ่งมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิต เช่น ความสัมพันธ์ระหว่างต้นไม้ แมลง และดินในป่าชายเลน

• การเรียนรู้เชิงวิเคราะห์  ธรรมชาติช่วยพัฒนาแนวคิดเชิงระบบ เช่น การศึกษาวงจรชีวิตของสัตว์ การไหลเวียนของน้ำ หรือการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ

• การปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม  การสังเกตการเปลี่ยนแปลงในธรรมชาติ เช่น การลดจำนวนสัตว์หรือการเสื่อมสภาพของดิน ช่วยให้เด็กเข้าใจผลกระทบของมนุษย์ต่อธรรมชาติ

ธรรมชาติไม่ได้หมายถึงแค่ต้นไม้หรือสัตว์ แต่รวมถึงปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและกฎของจักรวาล เช่น

• การเรียนรู้จากกฎธรรมชาติ (Natural Laws)
  เช่น แรงโน้มถ่วง การหมุนรอบตัวของโลก หรือการเกิดลม ซึ่งช่วยให้เด็กเข้าใจว่าทุกสิ่งในธรรมชาติมีกฎของตัวเอง

• การเรียนรู้จากปรากฏการณ์ธรรมชาติ
  ฟ้าผ่า รุ้งกินน้ำ น้ำขึ้นน้ำลง และการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล สร้างความเข้าใจในระบบนิเวศและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่ง

• การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม
  ความรู้ที่ได้จากธรรมชาติ เช่น การดูวงจรชีวิตของแมลง อาจนำไปสู่การคิดค้นเทคโนโลยีใหม่ ๆ

• ความศรัทธาตามหลักศาสนา (Islamic Perspective)
  ความเข้าใจว่าทุกสิ่งในธรรมชาติอยู่ภายใต้การควบคุมของพระผู้เป็นเจ้า เช่น การเคลื่อนที่ของดวงดาวแสดงถึงความสมดุลและความยิ่งใหญ่ของธรรมชาติ

 

โครงสร้างหลักสูตร ๔ เสาหลักของโรงเรียนธรรมชาติสิงหนคร

          หลักสูตรโรงเรียนธรรมชาติได้รับการออกแบบมาเพื่อพัฒนาผู้เรียนในทุกมิติ โดยมุ่งเน้นการสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนาคุณธรรม ความคิดเชิงตรรกะ ภาวะผู้นำ และจิตวิญญาณผู้ประกอบการ ทั้งหมดนี้เชื่อมโยงกับการเรียนรู้ที่มีธรรมชาติเป็นศูนย์กลาง โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบองค์รวม (Holistic Education) ที่ช่วยส่งเสริมทั้งทักษะส่วนบุคคลและความสัมพันธ์กับสังคมและสิ่งแวดล้อมรอบตัว

๑. การพัฒนาคุณธรรมด้วยวิธี “สร้างตัวอย่าง” (Model-Based Learning - Uswah Hasanah)

การพัฒนาคุณธรรม (Moral Development) ถือเป็นรากฐานสำคัญที่ช่วยหล่อหลอมจิตใจของผู้เรียนให้เป็นบุคคลที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมและธรรมชาติ หลักสูตรนี้ใช้ แบบอย่างที่ดี (Model-Based Learning - Uswah Hasanah) เพื่อปลูกฝังคุณธรรม เช่น ความเมตตา (Empathy), ความรับผิดชอบ (Responsibility), และ การเคารพต่อผู้อื่นและธรรมชาติ (Respect for Others and Nature)

การเรียนรู้ผ่านต้นแบบ (Role Model Learning) ส่งเสริมการเรียนรู้จากบุคคลที่มีคุณธรรม เช่น ครู ผู้นำชุมชน หรือบุคคลสำคัญทางศาสนา

• การปฏิบัติจริง (Experiential Moral Learning) ฝึกคุณธรรมผ่านกิจกรรม เช่น การฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม (Environmental Restoration), การช่วยเหลือชุมชน (Community Service) และการแสดงออกซึ่งจิตสำนึกที่ดีต่อสังคม (Social Awareness)

• แนวทางอิสลามในการพัฒนาคุณธรรม: ยึดหลัก อัคลาเกาะฮ์อิสลามียะฮ์ (Islamic Ethics) ได้แก่ อิคลาส (Ikhlas)  ความบริสุทธิ์ใจ อามานะฮ์ (Amanah)  ความซื่อสัตย์และความรับผิดชอบ อิห์ซาน (Ihsan)  การทำความดีอย่างสมบูรณ์แบบ และ ตะวักกุล (Tawakkul) การพึ่งพาพระผู้เป็นเจ้า

• โครงการเสริมสร้างจิตสำนึกคุณธรรม: เช่น คอลีฟะตุลอัรฎ (Khalifatullah Fil Ardh) การเป็นตัวแทนของพระเจ้าในการดูแลโลก อัศศอดะเกาะฮ์ (As-Sadaqah)  การให้ทานเพื่อช่วยเหลือสังคม และ อุคูวะห์อิสลามียะฮ์ (Ukhuwwah Islamiyyah) ความเป็นพี่น้องในสังคม

๒. การพัฒนาตรรกะด้วยการเรียนรู้จากการปฏิบัติ (Action Learning)

การพัฒนาความคิดเชิงตรรกะ (Logical Thinking Development) เป็นพื้นฐานสำคัญที่ช่วยให้ผู้เรียนสามารถคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาได้อย่างเป็นระบบ หลักสูตรนี้ใช้ การเรียนรู้จากการปฏิบัติ (Action Learning) และการตั้งคำถามเชิงลึกเพื่อกระตุ้นกระบวนการคิดของผู้เรียน

การวิเคราะห์เชิงเหตุและผล (Cause and Effect Analysis) ให้ผู้เรียนได้สำรวจปัญหาและค้นหาความเชื่อมโยงของเหตุและผล

• การคิดเชิงระบบ (System Thinking) ส่งเสริมให้ผู้เรียนมองเห็นภาพรวมของปัญหาและวิเคราะห์องค์ประกอบต่างๆ อย่างเป็นโครงสร้าง

• การบูรณาการข้ามศาสตร์ (Interdisciplinary Knowledge) เชื่อมโยงองค์ความรู้จากหลายสาขาวิชา เช่น วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ สังคมศาสตร์ และภาษา เพื่อสร้างความเข้าใจในระดับลึก

 

๓. การพัฒนาคุณลักษณะความเป็นผู้นำด้วย Outbound Training

การพัฒนาภาวะผู้นำ (Leadership Development) เป็นทักษะสำคัญที่ช่วยให้ผู้เรียนสามารถกำหนดเป้าหมาย สร้างแรงบันดาลใจ และทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ หลักสูตรนี้เน้นการพัฒนาทักษะผู้นำผ่าน Outbound Training และการเรียนรู้ในบริบทของ พลเมืองโลกและสุขภาวะองค์รวม

Outbound Training: ใช้กิจกรรมกลางแจ้งและการแก้ปัญหาภาคสนาม เช่น การทำโครงการพัฒนาชุมชน การเดินป่า หรือการเอาตัวรอดในธรรมชาติ เพื่อฝึกฝนความเป็นผู้นำและการทำงานเป็นทีม

• การเป็นพลเมืองโลก (Global Citizenship) ส่งเสริมความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิและหน้าที่ของพลเมืองโลก รวมถึงการมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาระดับสากล

• สุขภาวะองค์รวม (Holistic Well-being and Vitality) เน้นการดูแลสุขภาพกาย ใจ และสังคม ผ่านกิจกรรมด้านโภชนาการ สุขภาพจิต และการออกกำลังกาย

• การสร้างแรงบันดาลใจ (Inspirational Leadership) กระตุ้นให้ผู้เรียนพัฒนาตนเองและเป็นผู้นำที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม

๔. การพัฒนาจิตวิญญาณผู้ประกอบการ (School Biz)

การสร้างจิตวิญญาณผู้ประกอบการ (Entrepreneurial Spirit) เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ผู้เรียนสามารถคิดสร้างสรรค์ แก้ปัญหา และนำแนวคิดทางธุรกิจไปสู่การปฏิบัติได้จริง หลักสูตรนี้ส่งเสริมแนวคิด School Biz เพื่อฝึกฝนทักษะทางธุรกิจตั้งแต่ระดับโรงเรียน

การเรียนรู้จากกรณีศึกษา (Case Studies): ศึกษาตัวอย่างธุรกิจที่ประสบความสำเร็จและนำแนวคิดไปประยุกต์ใช้

• การฝึกปฏิบัติจริง (Hands-On Practice): ให้ผู้เรียนมีโอกาสทดลองสร้างผลิตภัณฑ์หรือบริการจากทรัพยากรท้องถิ่น

• การสร้างธุรกิจจำลอง (Business Simulation) ฝึกทักษะการบริหารจัดการผ่านการจำลองสถานการณ์ทางธุรกิจ

• นวัตกรรมและความยั่งยืน (Innovation & Sustainability) เชื่อมโยงความคิดสร้างสรรค์กับแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนและความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม

ด้วยแนวทางการออกแบบการเรียนรู้ DOL (Design of Learning) หลักสูตรโรงเรียนธรรมชาติจึงเป็นแนวทางการศึกษาที่ครอบคลุมการพัฒนาผู้เรียนในทุกมิติ ผ่าน ๔ เสาหลักที่เชื่อมโยงธรรมชาติเข้ากับการเรียนรู้แบบองค์รวม ผู้เรียนจะเติบโตเป็นบุคคลที่มี คุณธรรม (Moral Integrity), คิดวิเคราะห์ได้ (Critical Thinking Skills), มีภาวะผู้นำ (Leadership Skills), และสามารถสร้างสรรค์ธุรกิจที่ยั่งยืน (Sustainable Entrepreneurship) โดยตอบสนองต่อความต้องการของโลกในปัจจุบันและอนาคต

แนวทางการเรียนรู้ในโรงเรียนธรรมชาติ (Learning Approaches in Holistic Nature School)

          หลักสูตรโรงเรียนธรรมชาติ ได้รับการออกแบบมาเพื่อพัฒนาผู้เรียนในทุกมิติ ได้แก่ คุณธรรม ความคิดเชิงตรรกะ ภาวะผู้นำ และจิตวิญญาณผู้ประกอบการ ผ่านการประยุกต์ใช้ ๕ แนวทางการเรียนรู้หลัก ซึ่งพัฒนาจากทฤษฎีการศึกษาและการปฏิบัติที่เหมาะสมกับบริบทยุคปัจจุบัน โดยมีรายละเอียดดังนี้

• การเรียนรู้แบบองค์รวม (Holistic Learning)

  • มุ่งเน้นการพัฒนาผู้เรียนในทุกมิติ ทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา

  • บูรณาการความรู้จากหลากหลายศาสตร์ เช่น วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ สังคมศาสตร์ ภาษา และศิลปะ เข้ากับธรรมชาติและบริบทในชีวิตจริง

  • ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์แบบองค์รวมและความเข้าใจในระบบนิเวศและสังคม

• การจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริง (Authentic Learning)

  • ใช้สถานการณ์ในชีวิตจริงเป็นฐานการเรียนรู้ เช่น การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ หรือการวางแผนการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน

  • สร้างความสามารถในการแก้ปัญหา และปรับตัวให้เหมาะสมกับความเปลี่ยนแปลงในสังคม

• การเรียนรู้ตามแบบอย่าง (Model-Based Learning - Uswah Hasanah)

  • ปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรมผ่านการเลียนแบบพฤติกรรมต้นแบบ เช่น ครู ผู้ปกครอง หรือผู้นำชุมชน

  • ซึมซับคุณลักษณะเชิงบวก เช่น ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ และความเมตตา

  • ส่งเสริมพฤติกรรมที่ดีผ่านกิจกรรมเชิงปฏิบัติ เช่น การช่วยเหลือชุมชนและการรักษาสิ่งแวดล้อม

• การเรียนรู้แบบอภิปราย (Discussion-Based Learning)

  • ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และการแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล

  • ฝึกการตั้งคำถาม ฟังความคิดเห็นที่หลากหลาย และแลกเปลี่ยนมุมมองผ่านการอภิปรายในกลุ่ม

  • พัฒนาทักษะการสื่อสาร และการทำงานร่วมกันในบริบทชุมชน ธรรมชาติ และสังคม

• การเรียนรู้การเป็นผู้ประกอบการ (Entrepreneurial Learning)

  • มุ่งเน้นการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking)

  • พัฒนาทักษะการบริหารจัดการ และความเข้าใจในแนวคิดเศรษฐกิจชุมชน

  • ฝึกปฏิบัติผ่านโครงการ เช่น การออกแบบผลิตภัณฑ์จากทรัพยากรท้องถิ่น และการสร้างสรรค์ธุรกิจที่ยั่งยืน

  • เชื่อมโยงความรู้ด้าน Biotechnology และ เศรษฐกิจฐานชีวภาพ (Bioeconomy) เพื่อสร้างนวัตกรรมที่ตอบสนองต่อความต้องการของสังคม

การเชื่อมโยงกับนโยบายกระทรวงศึกษา

แนวคิด Holistic Nature School สอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ ดังนี้

• สอดคล้องกับหลักสูตรฐานสมรรถนะ (Competency-Based Curriculum) ที่เน้นพัฒนาทักษะที่ใช้ได้จริง

• รองรับแนวทาง Active Learning ที่เน้นการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง

• เชื่อมโยงกับแนวคิดพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา ซึ่งส่งเสริมการพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ใหม่

• สอดคล้องกับเป้าหมาย SDGs ด้านการศึกษาและสิ่งแวดล้อม

ผลลัพธ์ที่คาดหวังของโรงเรียนธรรมชาติ

1. ผู้เรียนมีทักษะการคิดและการแก้ปัญหา

   • มีความสามารถในการ คิดวิเคราะห์ แก้ปัญหา และตัดสินใจ อย่างมีเหตุผล

   • สามารถ ประยุกต์ใช้ความรู้ในชีวิตจริง ผ่านการลงมือทำ

2. ผู้เรียนเป็นผู้นำที่มีคุณธรรม

   • มีจิตสำนึกต่อสิ่งแวดล้อม และเป็นผู้นำที่รับผิดชอบต่อสังคม

   • เป็นผู้ที่ มอบความเมตตาต่อโลก (Compassionate Leader)

3. ผู้เรียนมีทักษะชีวิตและการเรียนรู้ตลอดชีวิต

   • สามารถ เรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริง และปรับตัวกับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้

   • มีความสามารถ บูรณาการความรู้ข้ามศาสตร์

4. ผู้เรียนพัฒนา EQ และ SQ ควบคู่กับ IQ

   • มีทักษะทางอารมณ์และสังคมที่ดี

   • มีความเข้าใจในบทบาทของตนเองต่อธรรมชาติและโลก

 

๒.๒.๒ เอกลักษณของสถานศึกษา

โรงเรียนธรรมชาติ วิถีอิสลาม

 

๒.๒.๓ อัตลักษณ์ของสถานศึกษา

         

“ผู้นำ คุณธรรม จริยธรรม สันติธรรม”

  Leadership, Morality, Ethics, and Peacefulness.

 

๒.๓ วิสัยทัศน์ (Vision) ของสถานศึกษา

 

โรงเรียนธรรมชาติสิงหนครวิทยานุสรณ์ก่อตั้งขึ้นเพื่อ “ เคียงข้างเด็กทุกคน ให้เติบโตเป็น ผู้นำที่มีคุณธรรม (Kolifah Tullah Filard) และ ผู้ที่มอบความเมตตาต่อโลก (Rohmatul Lil Alameen) ด้วยความเชื่อมั่นว่าเด็กทุกคนมีศักยภาพในการสร้างสังคมที่ดีงามและยั่งยืน ”

คีย์เวิร์ดสำคัญความเป็นผู้นำและความเมตตา

๒.๓.๑ Kolifah Tullah Filard ผู้แทนบนแผ่นดิน

แนวคิด
Kolifah Tullah Filard คือแนวทางการสร้างผู้นำที่มีความรับผิดชอบในทุกมิติของชีวิต โดยมุ่งเน้นการพัฒนาคุณธรรม ความคิดสร้างสรรค์ และความสามารถในการสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อชุมชนและโลก

คุณสมบัติของผู้นำ

๑. มุ่งมั่นเรียนรู้และพัฒนาตนเอง (Growth Mindset)
มีความพร้อมเรียนรู้และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง มองความล้มเหลวเป็นโอกาสในการเติบโต และส่งเสริมวัฒนธรรมการเรียนรู้ร่วมกัน

 

“และกล่าวว่า ข้าแต่พระเจ้าของฉัน โปรดเพิ่มพูนความรู้ให้แก่ฉันด้วยเถิด”(อัลกุรอาน, ซูเราะห์ ฏอฮา: ๒๐:๑๑๔)

 

๒. มีวิสัยทัศน์และความคิดสร้างสรรค์ (Vision and Creativity)
สามารถมองเห็นโอกาสในความท้าทาย กล้าคิดนอกกรอบ และสร้างสรรค์นวัตกรรมที่ตอบโจทย์สังคม

 

“แท้จริง อัลลอฮ์ทรงรักผู้ที่วางใจในพระองค์” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อาลิอิมรอน: ๓:๑๕๙)

 

๓. ยุติธรรมและส่งเสริมความเท่าเทียม (Justice and Equality)
ผู้นำที่ดีต้องมีความยุติธรรม สนับสนุนความเท่าเทียม และสร้างความสมดุลในสังคม

 

“แท้จริง อัลลอฮ์ทรงใช้ให้พวกเจ้ากระทำความยุติธรรมและความดีงาม” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อันนะฮ์ล: ๑๖:๙๐)

 

๔. รับผิดชอบในทุกมิติ (Holistic Responsibility)
นักเรียนตระหนักถึงความรับผิดชอบต่อครอบครัว ชุมชน และสังคม พร้อมเป็นตัวอย่างที่ดีในทุกบทบาท

“ทุกคนเป็นผู้นำ และทุกคนมีความรับผิดชอบต่อผู้ใต้บังคับบัญชา” (ฮะดีษซอเฮียะห์ อัลบุคอรีย์)

 

๕. มีจิตใจเมตตาและช่วยเหลือสังคม (Compassion and Social Contribution)
สนับสนุนความสามัคคี ช่วยเหลือชุมชน และส่งเสริมการพัฒนาสังคมในทางที่ดี

“บรรดาผู้ศรัทธาคือพี่น้องกัน ดังนั้นจงปรองดองกัน” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อัลหุจราต: ๔๙:๑๐)

 

๒.๓.๒ Rohmatul Lil Alameen ความเมตตาสู่สรรพสิ่ง

แนวคิด
Rohmatul Lil Alameen การปลูกฝังจิตใจที่เปี่ยมไปด้วยความเมตตา ความกรุณา และความเห็นอกเห็นใจต่อทุกสิ่ง ทั้งมนุษย์ สัตว์ และธรรมชาติ โดยเน้นการสร้างความสมดุลในทุกมิติของชีวิต

คุณสมบัติของผู้ที่มอบความเมตตา

๑. แสดงความเมตตาต่อทุกสิ่ง (Universal Compassion)
นักเรียนเรียนรู้ที่จะแสดง ความเข้าใจผู้อื่น (Empathy) และ ความอ่อนโยน (Kindness) ต่อมนุษย์ สัตว์ และธรรมชาติ โดยตระหนักว่าตนเองเป็น "คอลีฟะฮ์" (Khalifah) หรือผู้ดูแลโลกที่พระเจ้ามอบหมาย ด้วย ความรับผิดชอบ (Responsibility) และ ความสมดุล (Balance) เพื่อช่วยสร้างโลกที่สงบสุขและยั่งยืน

“และเราไม่ได้ส่งเจ้า (มูฮัมหมัด) มาเพื่ออื่นใด นอกจากเป็นความเมตตาแก่โลกทั้งหลาย” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อัลอันบิยา: ๒๑:๑๐๗)

๒. สนับสนุนการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development):
ใช้ทรัพยากรอย่างสมดุล หลีกเลี่ยงความฟุ่มเฟือย และส่งเสริมการดูแลสิ่งแวดล้อม

“และอย่าได้ฟุ่มเฟือย เพราะแท้จริง พระองค์ไม่ทรงรักผู้ที่ฟุ่มเฟือย” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อัลอันอาม: ๖:๑๔๑)

๓. มีความรับผิดชอบต่อส่วนรวม (Social Responsibility):
สนับสนุนความร่วมมือในชุมชน และสร้างความสงบสุขในสังคม

“ผู้ที่ดีที่สุดในหมู่พวกท่าน คือผู้ที่นำประโยชน์มาสู่ผู้อื่นมากที่สุด” (ฮะดีษซอเฮียะห์ อัลบุคอรีย์)

๔. สร้างสมดุลในทุกมิติของชีวิต (Balance in Life):
ความเมตตาครอบคลุมจิตวิญญาณ ความสัมพันธ์ในสังคม และสิ่งแวดล้อม

“และจงอย่าเดินไปบนแผ่นดินอย่างหยิ่งยโส” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อัลอิสรอ: ๑๗:๓๗)

๕. ส่งเสริมความดีและห้ามปรามความชั่ว (Enjoining Good, Forbidding Evil)
นักเรียนเรียนรู้การส่งเสริมการกระทำที่ดีงาม และยับยั้งการกระทำที่ขัดต่อศีลธรรม

 “และจงร่วมมือกันในความดีและความยำเกรง แต่จงอย่าร่วมมือในความบาปและการละเมิด” (อัลกุรอาน, ซูเราะห์ อัลมาอิดะห์: ๕:๒)

หลักการจัดการศึกษา  การสร้างคนที่เชื่อมโยงกับสังคมและธรรมชาติ

๑. การพัฒนาผู้นำที่รับใช้สังคม

• ส่งเสริมความเป็นผู้นำที่ให้ความสำคัญกับการช่วยเหลือและการทำงานร่วมกัน

• ส่งเสริมการคิดเชิงสร้างสรรค์และการแก้ปัญหาที่เหมาะสมกับวัย

๒. การปลูกฝังความเมตตาในทุกมิติ

• สนับสนุนกิจกรรมที่ส่งเสริมการดูแลผู้ด้อยโอกาสและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

• บูรณาการความเมตตาในหลักสูตร เช่น การช่วยเหลือสัตว์หรือการฟื้นฟูพื้นที่สีเขียว

• ส่งเสริมกิจกรรมที่เน้นการช่วยเหลือผู้อื่น

๓. การพัฒนาสมรรถนะด้านคุณธรรมและวิชาการ

• ใช้การเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติ (Experiential Learning)

• เชื่อมโยงการศึกษาเข้ากับปัญหาจริงในชุมชน

เป้าหมายในอนาคตของโรงเรียนธรรมชาติ

 

1. ผลิตผู้นำ Kolifah Tullah Filard:
   ผู้ที่มีศักยภาพในการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกในชุมชนและเชื่อมโยงกับสังคมโลก

2. ปลูกฝัง Rohmatul Lil Alameen
   สร้างผู้ที่มอบความเมตตาให้แก่สรรพสิ่ง ผู้ที่เข้าใจความสำคัญของการอยู่ร่วมกันอย่างสันติในโลกที่หลากหลาย

3. สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่ยั่งยืน
   เชื่อมโยงการศึกษา คุณธรรม และการพัฒนาสังคม

4. เสริมเครือข่ายแห่งความร่วมมือ
   พัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียน ชุมชน และสิ่งแวดล้อมในบริบทที่ยั่งยืน

       แนวทาง "ผลิต" และ "ปลูกฝัง" เหมาะสำหรับการพัฒนาทักษะและคุณค่าของบุคคลในระยะยาว ส่วน "สร้าง" และ "เสริม" เน้นการสร้างการเชื่อมโยง ความร่วมมือ และการขยายผลเพื่อความยั่งยืนในระดับชุมชนและสังคม

๒.๔ พันธกิจ โรงเรียนธรรมชาติสิงหนครวิทยานุสรณ์วิทยานุสรณ์

         

          ๑. พัฒนาการบริหารจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วม (Collaborative Education Management)

ส่งเสริมระบบการบริหารจัดการแบบ ชูรอ (Shura) ที่เน้นการปรึกษาหารือและการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน ได้แก่ โรงเรียน นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน และบุคลากรในสังคมโดยยึดหลักอุมมะฮ์ที่สมดุล (UmmatanWasatan) เพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ยั่งยืน พร้อมขับเคลื่อนการทำงานร่วมกันในรูปแบบ "ชุมชนการเรียนรู้ร่วมกัน" (Learning Community) ที่เน้นความโปร่งใสและความรับผิดชอบร่วมกัน                                                        ๒. พัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (Learner-Centered Curriculum Design)

ออกแบบหลักสูตรที่บูรณาการ คุณธรรมอิสลาม (Islamic Ethics) เช่น ความเมตตา (Rahmah), ความยุติธรรม (Adl), และ ความรับผิดชอบ (Amanah) เข้ากับ การเรียนรู้แบบองค์รวม (Holistic Learning) เพื่อพัฒนาผู้เรียนในทุกมิติ ทั้งด้านวิชาการ จริยธรรม และการดำเนินชีวิต

 

          กระบวนการเรียนรู้ เน้นการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking), การแก้ปัญหา (Problem Solving), และ การทำงานร่วมกัน (Collaboration) ผ่าน การเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง (Experiential Learning), การเรียนรู้ตามสภาพจริง (Authentic Learning) และ การเรียนรู้จากแบบอย่างที่ดี (Model-Based Learning - Uswah Hasanah)

เป้าหมาย
          สร้างผู้เรียนที่รักการเรียนรู้ มีแรงบันดาลใจ กล้าสร้างสรรค์ และพร้อมเผชิญโลกอนาคตอย่างมั่นใจ ด้วยแนวคิด โรงเรียนธรรมชาติ (Nature School) ที่เชื่อมโยงความยั่งยืนและการพัฒนาตนเอง

 

          ๓. ฟื้นฟูและเพิ่มประสิทธิภาพสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติให้เป็นสื่อการเรียนรู้ (Living Classroom)

เปลี่ยนธรรมชาติรอบโรงเรียนให้เป็น "ห้องเรียนมีชีวิต" (Living Classroom) ที่ปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม (Eco-Consciousness) และบทบาทของ คอลีฟะฮ์ (Khalifah) ในการดูแลและรักษาสมดุลธรรมชาติ พร้อมส่งเสริมการเรียนรู้เชิงสำรวจ การทดลอง และการปฏิสัมพันธ์กับธรรมชาติ เพื่อพัฒนาความรับผิดชอบและการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างยั่งยืนตามแนวทางอิสลาม

 

          ๔. ให้บริการที่เป็นเลิศและใส่ใจผู้เรียนและผู้ปกครอง (Excellence in Service)

มุ่งมั่นในการยกระดับคุณภาพการบริการด้านการศึกษา โดยเน้นความ เป็นมิตรไมตรี (Friendliness), การเอาใจใส่ (Care), และการสนับสนุนด้านศีลธรรมและจริยธรรม (Ethics and Morality) เพื่อเสริมสร้างความเชื่อมั่นและความไว้วางใจระหว่างโรงเรียนและผู้ปกครอง พร้อมตอบสนองความต้องการในทุกมิติของการเรียนรู้

 

          ๕. เพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการโรงเรียนและชั้นเรียน (Effective School and Classroom Management)

บริหารจัดการทรัพยากรอย่างโปร่งใส (Transparency) และคุ้มค่า (Efficiency) โดยยึดหลัก อามานะฮ์ (Amanah - ความไว้วางใจ) พร้อมนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้และพัฒนาผู้เรียนให้เกิดประโยชน์สูงสุด

 

          ๖. ยกระดับคุณธรรมและจริยธรรมในทุกฝ่าย (Ethics and Morality)

ปลูกฝังคุณธรรม เช่น ความสะอาด (Taharah), ความซื่อสัตย์ (Sidq), และ ความยุติธรรม (Adl) ผ่านกิจกรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาจิตวิญญาณ (Spirituality) และการอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขในสังคมโรงเรียน เพื่อสร้างบรรยากาศแห่งความสมดุลและเอื้อเฟื้อ

 

          ๗. สร้างบรรยากาศการเรียนรู้เชิงธุรกิจแบบมืออาชีพในชุมชน (Entrepreneurial Learning in Community)

ส่งเสริมการเรียนรู้ด้านผู้ประกอบการ โดยเชื่อมโยงแนวคิด เศรษฐกิจพอเพียง (Sufficiency Economy) และ การพาณิชย์อิสลาม (Islamic Commerce) พร้อมพัฒนานวัตกรรมและทักษะเชิงสร้างสรรค์ที่เกี่ยวข้องกับชุมชน เพื่อสร้างเศรษฐกิจและสังคมที่ยั่งยืน

 

วิสัยทัศน์และพันธกิจของโรงเรียนธรรมชาติสิงหนครวิทยานุสรณ์เชื่อมโยงกันอย่างสมดุล โดยเน้นการพัฒนาผู้เรียนให้เป็น ผู้นำที่มีคุณธรรม (Kolifah Tullah Filard) และ ผู้ที่มอบความเมตตาต่อโลก (Rohmatul Lil Alameen) ผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ใช้ธรรมชาติเป็นสื่อการเรียนรู้ และปลูกฝังจิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม

พันธกิจสนับสนุนวิสัยทัศน์ด้วยการจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วม ฟื้นฟูธรรมชาติให้เป็นแหล่งเรียนรู้ ยกระดับคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงพัฒนาทักษะผู้เรียนในด้านวิชาการและทักษะชีวิต เพื่อสร้างบุคคลที่สมดุลระหว่างการพัฒนาตนเอง การรับผิดชอบต่อสังคม และการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างยั่งยืน